De regenwaterfontein
Aflevering 07 / Tsjechië
Moessonregens, perioden van droogte, grondwater dat verdwijnt: in tijden van klimaatverandering worden water en het reguleren ervan de aangewezen thema’s van de stedenbouwkundige planning. Dat daarbij iedere vierkante meter verschil maakt, toont Matyáš Barák aan met een verbluffend project: Hij maakte midden in de stad een fontein die op slechts één vierkante meter regenwater filtert. Hiermee zorgt de ontwerper niet alleen voor drinkwater, maar ook voor gespreksstof.
Matyáš Barák
Matyáš is opkomend ontwerper en kunstenaar. Hij studeerde onder andere aan de kunstacademie UMPRUM in Praag, aan de Konstfack-universiteit in Zweden en in het architectenbureau Javier Corvalán in Paraguay. Maar vooral zijn studie aan het Royal College of Art in Londen is belangrijk geweest voor zijn artistieke oriëntatie: toen hij daar zag hoe het regenwater wegvloeide, vroeg hij zich af of dit niet beter zou kunnen worden gebruikt. Hieruit is het idee ontstaan van een installatie die dient als stedelijk filtersysteem. Voor dit project bracht hij zijn methode samen op slechts één vierkante meter. En maakte het daarbij nog toegankelijker.
“In een stad is er overal water.
Dus waarom denkt daar niemand over na?”
Matyáš Barák
Van regen naar drinkwater
– hoe gaat dat in zijn werk?
Om van regen zuiver drinkwater te maken, loopt het water in de fontein langs diverse stations: de metalen platen op het dak van de installatie vangen het regenwater op en leiden het naar een buis. Daar stroomt het regenwater door lagen van diverse materialen die het regenwater geleidelijk drinkbaar maken: grotere stenen filteren de grove en een kiezellaag filtert de kleine vuildeeltjes uit het water. Giftige en schadelijke stoffen worden opgevangen door een laag met actieve kool en kokosvezels. En katoen zorgt ervoor dat het water nog een keer zeer zorgvuldig wordt gereinigd, voordat het als drinkwater kan worden getapt. Helder, koel en heerlijk. Proost!
“Om je aan de klimaatverandering aan te passen, hoef je soms maar iets kleins te doen.”
Petr Návrat
1m2 duurzaamheid
– het effect
Wat voor effect heeft een enkele vierkante meter? Peter Návrat, stedenbouwkundige en duurzaamheidsexpert, vindt dat het al een heleboel effect heeft: volgens hem zijn het namelijk de kleine, karakteristieke dingen die een stad de moeite waard maken om er te wonen: een bankje om op te zitten, een schaduwrijke plek onder een boom - of zelfs een fontein die als maatschappelijk project een buurt nader tot elkaar kan brengen. Bovendien laat het project zien dat verandering niet moeilijk hoeft te zijn: met een beetje fantasie kun je ook met weinig ruimte iedere plek een beetje duurzamer maken. Begin er gewoon mee.
Je kunt zoveel aan duurzaamheid doen.
Volgens experts als Petr is er niet veel voor nodig om je huis aan te passen aan het veranderende klimaat. Vaak zijn heel eenvoudige maatregelen al voldoende. Je hebt er nog niet eens een vierkante meter voor nodig: een begroeid garage dak of groen op het terras verbetert bijvoorbeeld het klimaat in de stad en trekt insecten aan. Met een schaduwdoek en handig geplaatste vaste planten kun je voor jezelf en kwetsbare planten een schaduwplek creëren. Regentonnen en bewateringszakken zijn weliswaar geen verzamelplaatsen voor drinkwater, maar helpen je planten om door droge periodes heen te komen.
